humanizm_seria_700x300_z efektem

Projekt badawczy zamawiany HUMANIZM. IDEE, NURTY I PARADYGMATY HUMANISTYCZNE W KULTURZE POLSKIEJ był realizowany w latach 2008–2011 przez zespół badaczy z uniwersytetów polskich i zagranicznych pod przewodnictwem prof. dr hab. Aliny Nowickiej-Jeżowej.

Celem projektu było kompleksowe przedstawienie tradycji humanizmu polskiego, ujmowanego jako element konstytutywny kultury polskiej od XV do XX wieku, zmieniającego w czasie swoją treść i zakres. Badania dotyczyły zjawisk humanistycznych w różnych dziedzinach kultury polskiej: filozoficznej, religijnej, społecznej, politycznej, estetycznej; łączyły problematykę kulturoznawczą, językoznawczą, literaturoznawczą z refleksją teoretyczną i metodologiczną oraz z pracami źródłowymi i edytorskimi.

Wieloaspektowa interpretacja zjawisk humanistycznych objawiła związki kultury polskiej z ośrodkami europejskimi oraz twórczy udział Polski w kształtowaniu się wspólnoty europejskiej, a zarazem formowanie oryginalnego profilu kultury narodowej i tworzenie jej oryginalnych cech. W tym aspekcie humanizm polski należy uznać za swoistą wartość tej kultury, stworzoną w epokach dawnych, wzbogaconą ideami dziewiętnastowiecznymi i żywą do współczesności; obdarzoną mocą długiego trwania i niezwykłą kreatywnością społeczną i artystyczną. Badania zmierzały do weryfikacji zniekształconej ideologicznie interpretacji humanizmu oraz wprowadzenia kompleksowej wizji humanizmu polskiego w krąg nowoczesnych badań europejskich w celu przełamania dotychczasowej nieobecności Polski w syntezach humanizmu europejskiego.

Studia były również motywowane koniecznością wsparcia rzetelną wiedzą naukową dyskusji na temat miejsca Polski w Europie oraz zobowiązań badaczy wobec aktualnych potrzeb społecznych: rozpoznania na nowo tożsamości kulturowej i określenia konstytuujących ją wartości.

Wyniki badań zebrano w dwudziestu czterech tomach, dzielących się na trzy zespoły: SYNTEZY, skupione wokół pojęć i kategorii związanych z humanizmem, INEDITA, prezentujące niewydane dotąd pierwodruki i rękopisy dzieł wyrastających z tradycji humanistycznej bądź twórczo ją wykorzystujących, oraz POLONIKA, zawierające wydania unikatowych poloników zagranicznych oraz katalogi szesnasto- i siedemnastowiecznych zbiorów polskich z archiwów Czech i Szwecji.

Wykaz tomów serii

Humanizm. Idee, nurty i paradygmaty humanistyczne w kulturze polskiej

SYNTEZY


1. Humanizm polski. Długie trwanie – tradycje – współczesność. (Studia i materiały)

red. Alina Nowicka-Jeżowa, Marcin Cieński, przy współpracy Agnieszki Pawlak

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2008-2000


2. Humanizm. Historie pojęcia

red. Andrzej Borowski

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009


3-4. Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej

Część 1: Paradygmaty – tradycje – profile historyczne
Część 2: Humanitas – inspiracje filozoficzne projektów antropologicznych

red. Alina Nowicka-Jeżowa

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009-2010


5. Etos humanistyczny

red. Piotr Urbański

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010


6. Humanitas i christianitas

red. Mirosława Hanusiewicz-Lavallee

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009


7. Klasycyzm jako doktryna estetyczno-literacka i projekt antropologiczno-kulturowy

red. Katarzyna Meller

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009


8. Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego

red. Marek Prejs

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010


9. Twórca – dzieło – tekst jako przedmiot filologiczny

red. Adam Karpiński

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2011


10. Humanizm polski i wspólnoty: naród – społeczeństwo – państwo – Europa

red. Marcin Cieński

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010


11. Człowiek wobec natury – humanizm wobec nauk przyrodniczych

red. Jacek Sokolski

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010


12. Humanizm w języku polskim

red. Aleksandra Janowska, Magdalena Pastuchowa i Radosław Pawelec

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010

INEDITA


1. Grzegorz Czaradzki, Rytmy o porodzeniu przenaczystszym Bogarodzice Panny Maryjej

red. Roman Mazurkiewicz, Elwira Buszewicz

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009


2. Jan Gawiński, Pieśni

red. Dariusz Chemperek

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009


3. Andrzej Wolan, De libertate politica sive civili

red. Maciej Eder, Roman Mazurkiewicz

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010


4. Jakub Górski, De generibus dicendi liber

red. Robert Sawa

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010


5. Sebastian Fabian Klonowic, Hebdomas

red. Mieczysław Mejor, Elżbieta Wojnowska

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010


6. Grzegorz z Sambora, Carmina selecta

red. Elwira Buszewicz

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2011


7. Andrzej Wargocki, O Rzymie pogańskim i chrześcijańskim

red. Jacek Sokolski

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010

POLONIKA


1. Polonika ze zbiorów Zamku Skokloster. Katalog

oprac. Maciej Eder przy współpr. Elisabeth Westin Berg, red. nauk. Dariusz Chemperek

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2008


2. Polska siedemnastowieczna literatura okolicznościowa ze zbiorów Zamku Skokloster

wyd. i oprac. Sławomir Baczewski, red. nauk. Dariusz Chemperek, Janusz S. Gruchała

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009


3. Mikołaj Mieleszko, Emblematy

wyd. i oprac. Radosław Grześkowiak, Jakub Niedźwiedź, red. nauk. Dariusz Chemperek

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010


4. Marcin Czechowic, Zwierściadłko panienek chrystyjańskich

wyd. i oprac. Katarzyna Meller, Dariusz Chemperek, red. nauk. Radosław Grześkowiak

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2010


5. Eliasz Pielgrzymowski, Poselstwo i krótkie spisanie rozprawy z Moskwą

wyd. i oprac. Roman Krzywy, red. nauk. Dariusz Chemperek, Janusz S. Gruchała

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2011


6. Daniel Bratkowski, Świat po części przejźrzany

wyd. i oprac. Piotr Borek, Roman Krzywy, red. nauk. Dariusz Chemperek, Radosław Grześkowiak

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2011


7. Polonika czeskie epoki renesansu, baroku i oświecenia w bibliotece premonstratensów na Strahowie (Praga)

wyd. i oprac. Jan Linka, red. nauk. Maria Juda

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2011

POZOSTAŁE

Humanism in Polish Culture

ed. Alina Nowicka-Jeżowa, Włodzimierz Pawlak, Piotr Urbański

wyd. Peter Lang, Frankfurt am Main 2011


Humanizm polski. Długie trwanie – tradycje – rewizje. (Wstęp do badań)

red. Alina Nowicka-Jeżowa, Marcin Cieński, przy współpr. Agnieszki Pawlak

Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2008-2009